Ο Θουκυδίδης, πιο επίκαιρος από ποτέ!


●  Ο κόσμος λειτουργεί με την ισορροπία ισχύος, η οποία και αποτρέπει κατά το δυνατόν τον πόλεμο.
● Όσοι επικαλούνται το Διεθνές Δίκαιο ... είτε "ζουν στην κοσμάρα τους" είτε υπηρετούν ξένα συμφέροντα. 
●  Οι “πτωχοί πλην τίμιοι” και “αδικημένοι”, δεν έχουν καμία τύχη!
●  Χρειάζεται να φροντίσουμε την δική μας ισχύ.
●  Οικονομία, συμμαχίες, ένοπλες δυνάμεις  
✎ Θανάσης Κ. - Lastpoint

... πολιτική ασφαλείας

Μετά τις εξελίξεις σε Ναγκόρνο-Καραμπάχ, και τις εξελίξεις σε όλη την Ανατολική Μεσόγειο με επίκεντρο τον τουρκικό – αναθεωρητισμό, επανέρχεται στην επικαιρότητα το ερώτημα:

  • Μήπως δεν είναι “στραβός ο γιαλός”; Μήπως εμείς “στραβά αρμενίζουμε”;

Να ξανασκεφτεί και η ίδια η ΕΕ τον  τρόπο που βλέπει τον εαυτό της, τη θέση της, και τις πραγματικές απειλές που αντιμετωπίζει; να αποκτήσει η Ευρώπη “στρατηγική κουλτούρα” Ασφαλείας.

... Αθηναίοι και Μήλιοι στον Πελοποννησιακό πόλεμο

Εδώ αναπόφευκτα μας έρχεται στο μυαλό ο Θουκυδίδης κι ιδιαίτερα το απόσπασμά του από την απάντηση των Αθηναίων στους Μηλίους, κατά τον Πελοποννησιακό Πόλεμο (Θουκυδίδου “Ξυγγραφαί” Βιβλίο 5, 84-116)

Οι Μήλιοι πιέζονταν να ενταχθούν στην Αθηναϊκή Συμμαχία (416 π.Χ.), οι Σπαρτιάτες δεν μπορούσαν να τους στηρίξουν αποφασιστικά, κι όταν οι ναυτικές δυνάμεις της Αθήνας έφτασαν στο νησί και ζήτησαν από τους Μηλίους να παραδοθούν, εκείνοι απάντησαν ότι αυτό δεν ήταν “δίκαιο” ούτε με βάση τις ηθική γενικά, ούτε με βάση την παράδοσή τους και τις συμφωνίες που είχαν ήδη υπογράψει…

Και οι Αθηναίοι τους απάντησαν ότι το “δίκαιο” αφορά δυνάμεις ίσης ισχύος, δηλαδή ισοδύναμες.  Γιατί αλλιώς:

  • Οι δυνατοί κάνουν ό,τι επιτρέπει η δύναμή τους, και
  • οι αδύνατοι ό,τι τους επιβάλλει η αδυναμία τους (υποχωρούν και το αποδέχονται)!

Τελικά οι Μήλιοι δεν πείστηκαν, ο Αθηναϊκός στόλος κατέλαβε τη Μήλο, την κατέστρεψε, δολοφόνησε τους άνδρες και εξανδραπόδισε τα γυναικόπαιδα της…

... η διεθνής σχολή του ρεαλισμού

Αυτό το απόσπασμα από τον Θουκυδίδη (όπως και ολόκληρο το έργο του) έγινε εμβληματικό για μια ολόκληρη σχολή σκέψης στην Διεθνή Πολιτική: τη λεγόμενη “Σχολή του Ρεαλισμού!”

Η οποία υποστηρίζει ότι εκείνο που καθορίζει τις σχέσεις των κρατών, σε τελευταία ανάλυση είναι η σχετική ισχύς μεταξύ τους.

Κι εκείνο που καθορίζει τη σταθερότητα και την Ειρήνη μεταξύ τους είναι η ισορροπία ισχύος!
Ενώ αντίθετα, εκείνο που επιφέρει αστάθεια και συγκρούσεις είναι η ανατροπή της ισορροπίας ισχύος διεθνώς. Ή τα κενά ισχύος που εμφανίζονται κατά καιρούς…

  • Δεν πρόκειται για μια “Πολεμική” – ή πολύ περισσότερο για μια “φιλοπόλεμη” – Θεωρία. Πρόκειται για μια προσέγγιση που αποτρέπει τον Πόλεμο!
    Γιατί χτίζει την Ειρήνη σε βάσεις ρεαλιστικές.
    Σε βάσεις πραγματικής ισορροπίας ισχύος (που είναι έννοια πολύ ευρύτερη της στρατιωτικής ισχύος).
  • Η Ρεαλιστική Σχολή ΔΕΝ επιβάλλει να υποτάσσεται πάντα ο αδύναμος στον ισχυρό. Αυτός ο… “ρεαλισμός της υποταγής” είναι απόλυτη διαστρέβλωση.  Αντίθετα, πρόκειται για μια προσέγγιση που επιτρέπει στους ανίσχυρους να εκμεταλλευτούν ρεαλιστικά όλη τη δυνητική ισχύ τους και να εκμεταλλευτούν αποτελεσματικά όλες τις “αχίλλειες πτέρνες” των ισχυρότερων αντιπάλων του.

Όλα αυτά μπορεί να μοιάζουν “αυτονόητη”, αλλά δεν είναι…

... η παγκόσμια  κοινότητα Δικαίου του 20ου αιώνα

Τον 20ο Αιώνα, άρχισε να επικρατεί η άποψη δημιουργίας μιας Παγκόσμιας Κοινότητας Δικαίου μέ κοινά αποδεκτούς κανόνες, πάνω σε οικουμενικά αποδεκτές αρχές, μέσα από διεθνείς θεσμούς. Κάποιοι το χαιρέτισαν αυτό ως το “τέλος της Ιστορίας”, ή το είδαν ως το πρώτο στάδιο που θα προετοίμαζε την “Παγκόσμια Διακυβέρνηση”…

... σήμερα 

Όμως, σήμερα, προέκυψε ένας κόσμος εντελώς διαφορετικός: 
  • ο κόσμος πολυ-πολικός (δηλαδή με πολλά κέντρα ισχύος)
  • κάθε μεγάλος “παίχτης” έχει  ασυμμετρία ισχύος
  • οι ΗΠΑ παραμένουν η ισχυρότερη χώρα στον κόσμο, αλλά δείχνουν απροθυμία, και κούραση να προβάλλουν ισχύ στο εξωτερικό, (ο Ομπάμα άρχισε να αποσύρει δυνάμεις, και ο Τραμπ ολοκλήρωσε). 

Οι ΗΠΑ μπήκαν ξανά σε μια εποχή νέο-απομονωτισμού. Και διεθνώς δημιουργήθηκε ένα “κενό ισχύος”, το οποίο άλλοι επιχειρούν να καλύψουν:
  • Η Ρωσία επανήλθε και διεκδικεί επιρροή πέραν των συνόρων της, με ρόλο μεγάλης δύναμης.
  • Η Τουρκία, με δυναμική οικονομική ανάπτυξη, διεκδικεί ρόλο περιφερειακής υπερδύναμης.
  • Η Κίνα αναπτύσσεται εδώ και 4 δεκαετίες. Δεν προβάλλει στρατιωτική ισχύ πέραν των συνόρων της. Χρησιμοποιεί την οικονομική-παραγωγική της υπεροχή για να διευρύνει την επιρροή της παντού

Και μια σειρά από μικρότερες αλλά υπολογίσιμες περιφερειακές δυνάμεις
  • Η Γαλλία, καλύπτει την Αν. Μεσόγειο και Β. Αφρική, ανταγωνιζόμενη Ρωσία, Τουρκία.
  • Το Ισραήλ. εκμεταλλευόμενο τις παρεμβάσεις της Τουρκίας, αποκτά συμμάχους ανάμεσα στους Άραβες,

Καθένας από τους μικρότερους “παίχτες”, είτε υπερβάλλει είτε διστάζει να χρησιμοποιήσει κάποιο μέρος της ισχύος του. Κι αυτό κάνει το διεθνές σύστημα ακόμα πιο “χαοτικό”…

... συμπεράσματα

1. Ο κόσμος επιστρέφει στην εποχή των των Ισορροπιών Iσχύος (από την οποία τελικά ποτέ δεν ξέφυγε).

2. Όσοι διακηρύσσουν ότι οι Διεθνείς Σχέσεις καθορίζονται από κανόνες Δικαίου, μέσα από Διεθνείς Θεσμούς, κτλ. είναι στην… κοσμάρα τους. Δεν κατάλαβαν τίποτε.

Όσοι κατηγορούν την Τουρκία του Ερντογάν ότι είναι… “αναχρονιστική” γιατί παραβιάζει το Διεθνές Δίκαιο (ή το επικαλείται “μόνον επιλεκτικά”), απλώς βρίσκονται σε… “παράλληλο σύμπαν”!

Ο Ερντογάν θα την πατήσει για άλλους λόγους – γιατί κάνει “υπέρ-επέκταση” – αλλά η Πολιτική του είναι πολύ πιο “σύγχρονη” και “ρεαλιστική” απ’ ό,τι η δική μας. Κι αυτό το αναγνωρίζουν και οι εχθροί του ακόμα… και πολλοί κοινοί μας “σύμμαχοι”.

3.  Όσοι εναποθέτουν τις ελπίδες της χώρας μας στην Γερμανία που παραμένει οικονομική υπερδύναμη, αλλά γεωπολιτικά είναι ανύπαρκτη, απλώς δεν καταλαβαίνουν τι γίνεται γύρω τους.

4. Όσοι έχουν προσδοκίες ότι… “θα μας σώσει η Ρωσία” (ιβλέπε και Αρμενία) είναι εντελώς εκτός πραγματικότητας. Για την ακρίβεια, δεν αποκλείεται κάποια στιγμή να τα “σπάσει” χοντρά η Ρωσία με την Τουρκία. Και αυτό αντικειμενικό θα ήταν, βέβαια, “θετικό” για μας. Αλλά όποιος σε αυτό κυρίως ποντάρει, απλώς αιθεροβατεί.

5.  Κι όσοι βλέπουν πώς αναδιατάσσονται οι δυνάμεις στη Μέση Ανατολή και τι τεράστιες δυνατότητες συμμαχιών δημιουργούνται για μας από τη σύγκλιση Αράβων-Ισραήλ, ειδικά με Αίγυπτο – αλλά και με Γαλλία από την άλλη πλευρά – και δεν σπεύδουν να τις αξιοποιήσουν για λογαριασμό της Ελλάδας, δείχνουν μειωμένα ανακλαστικά.

6. Στη διεθνή σκηνή τον καθοριστικό ρόλο τον παίζουν και πάλι οι συσχετισμοί και οι ισορροπίες ισχύος.
Αλλά και η διάθεση που δείχνει κάθε χώρα να χρησιμοποιήσει  αποφασιστικά την ισχύ που διαθέτει.
Γιατί αλλιώς δεν την λογαριάζουν οι εχθροί της! και δεν την υπολογίζουν ούτε οι δυνητικοί σύμμαχοί της.

... ο σύμβουλος

Κάποιος “σύμβουλος” έγραψε πριν δύο μήνες – όταν κλιμακώνονταν οι τουρκικές προκλήσεις σε βάρος ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων – ότι εκείνο που χρειάζεται η Ελλάδα είναι… “κουλτούρα συμβιβασμών”! 

Δηλαδή η Ελλάδα έστελνε εκείνη τη στιγμή το μήνυμα, πως όταν την πιέζουν ασφυκτικά ετοιμάζει την κοινή γνώμη για… συμβιβασμούς! 

Να σημειωθεί ότι η διεθνής κοινότητα είχε ήδη καταγγείλει όλες αυτές τις προκλήσεις της Τουρκίας, μπροστά στις οποίες ο κ. “σύμβουλος” ζητούσε να αποκτήσουμε – επιτέλους! – “κουλτούρα συμβιβασμών”!

Ποιός να μας πάρει στα σοβαρά;

[Ο σύμβουλος αυτός τελικά παραιτήθηκε – για άλλους λόγους – αλλά η νοοτροπία παραμένει.]


    Ο σύμβουλος αυτός, όπως και πολλοί άλλοι πολιτικοί, καθηγητές, δημοσιογράφοι, μπορεί να είναι και έμμισθος στην παρακίνηση προς μια τέτοια πολιτική (ΕΛΙΑΜΕΠ, Ροζάκης, Ντόκος, Δένδιας, κτλ.)

... τι χρειαζόμαστε

Αντίθετα, χρειαζόμαστε επειγόντως κουλτούρα οικονομικών μεταρρυθμίσεων μέσα στη χώρα (χωρίς τις οποίες δεν θα απελευθερώσουμε ποτέ το οικονομικό δυναμισμό μας).

Αλλά χρειαζόμαστε ακόμα κουλτούρα πραγματικών συμμαχιών (πέρα από τους “πλαδαρούς” διεθνείς θεσμούς)

Και κουλτούρα ισχύος που, όμως, την… απεχθανόμαστε όπως ο Διάολος το λιβάνι.

Όσοι παρουσιάζονται ως… “πτωχοί πλην τίμιοι” και “αδικημένοι”, δεν έχουν καμία τύχη!

Αντιθέτως, όσοι αναπτύσσουν συνέχεια την Ισχύ τους και δείχνουν έτοιμοι να την χρησιμοποιήσουν – με σύνεση, αλλά αποφασιστικά – αυτοί μπορούν να θεμελιώσουν πάνω στην Ισχύ τους και την Ελευθερία τους και την Ευημερία τους.

Αλλιώς τους περιμένει η θλιβερή μοίρα των Μηλίων, όπως διεκτραγωδείται από τον Θουκυδίδη.

(Που αξίζει σήμερα να τον ξαναδιαβάσουμε όλοι).



Λέξεις εντοπισμού:

Δημοφιλή

Περί της ροζ σημαίας

Αποστρατικοποίηση νήσων Αγαίου, 8 σημάδια

Λωρίδα της Γάζας

Ράμφος: Βάση της κοινωνίας είναι η οικογένεια με πατέρα και μητέρα

Άρματα μάχης Abrams στην Ουκρανία