ΤΑ ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΑΝΥΠΑΡΞΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ «ΑΜΥΝΤΙΚΗΣ» ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ
«ΑΜΥΝΤΙΚΗ»
;;;
;;;
ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ
;;;
;;;
● Όμως δεν ξεχωρίζει από την άσκηση βιομηχανικής και οικονομικής πολιτικής ενός κράτους ... που θέλει τουλάχιστον να υπάρχει
● Οι ελληνικές πολιτικές και οικονομικές ηγεσίες:
- υιοθετούν ακραία δεξιά ή αριστερά οικονομικά σχήματα,
- ασχολούνται μόνο με το πλιάτσικο του δημοσίου χρήματος.
✎ Βελισάριος
... Η ανυπαρξία της Ελληνικής Αμυντικής Βιομηχανίας
Για μία χώρα που αντιμετωπίζει ιστορικά οξεία - και υπαρξιακή, πλέον - απειλή εθνικής ασφαλείας, το επίπεδο ατροφίας της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας είναι καταπληκτικό.Η εγχώρια αμυντική βιομηχανία περιορίζεται:
- σε τέσσερεις μεγάλες, μισο-νεκρές κρατικές βιομηχανίες (ΕΑΒ, ΕΑΣ, ΕΝΑΕ, ΕΛΒΟ)
- τρεις μικρές, εξειδικευμένες αλλά ιδιαίτερα δυναμικές και διεθνώς ανταγωνιστικές εταιρείες (Θέων, ISI και Sunlight) και
- μία εταιρεία με ιδιαίτερη μηχανουργική εξειδίκευση αλλά χωρίς άλλη αμυντική τεχνογνωσία (ΜΕΤΚΑ).
- Αν στο σύνολο αυτό προσθέσει κανείς την εργοστασιακή υποδομή των ΕΔ, λαμβάνει κανείς ένα θλιβερά απογοητευτικό -πρακτικά μηδαμινό- σύνολο.
Υπάρχει μία γενική αμηχανία σχετικά με το μέγεθος της αποτυχίας, που συνήθως
αποδίδεται σε υπαρκτά αλλά δευτερεύοντα φαινόμενα
Το ζητούμενο είναι, όμως να εντοπιστούν τα θεμελιώδη αίτια του προβλήματος, και να διαχωριστούν από συμπτώματα ή δευτερεύουσας σημασίας αίτια.
Το ζητούμενο είναι, όμως να εντοπιστούν τα θεμελιώδη αίτια του προβλήματος, και να διαχωριστούν από συμπτώματα ή δευτερεύουσας σημασίας αίτια.
Η κατανόηση των πραγματικών αιτίων έχει κρίσιμη σημασία
προκειμένου να μην υπάρχουν προσδοκίες από ενέργειες ή πράξεις, ακόμη
περισσότερο από διακηρύξεις, που δεν αφορούν τα πραγματικά αίτια της
αποτυχίας.
.... Η Αμυντική Βιομηχανία είναι Πολιτικό Ζήτημα
Η αμυντική βιομηχανία δεν υπήρξε ποτέ σημαντική πολιτική προτεραιότητα για οποιαδήποτε κυβέρνηση. Όμως αμυντική βιομηχανία δεν γίνεται να αναπτυχθεί χωρίς να αποτελέσει σημαντική πολιτική προτεραιότητα για πολλές διαδοχικές κυβερνήσεις.Η κατανόηση του προβλήματος, χρειάζεται κατανόηση της διπλής φύσης της πολεμικής βιομηχανίας.
Η πολεμική βιομηχανία είναι:
- ζήτημα εθνικής ασφαλείας, γιατί η ανάπτυξή της προσδίδει στη χώρα στρατηγική αυτονομία.
- ζήτημα εθνικής οικονομίας, γιατί η πολεμική βιομηχανία είναι στην ουσία της μία οικονομική δραστηριότητα, και μάλιστα βιομηχανική.
Η πολεμική βιομηχανία σχετίζεται ουσιωδώς με θεμελιώδη προβλήματα της Ελληνικής Δημοκρατίας ακριβώς σε ότι αφορά την εθνική της ασφάλεια και την εθνική της οικονομία.
Οι ελληνικές ηγετικές ομάδες:
- Δεν αποζητούν καμία στρατηγική ή πολιτική αυτονομία για τη χώρα, και συνεπώς δεν ενδιαφέρονται για έναν τομέα που προσδίδει κάποια τέτοια αυτονομία.
- Έχουν παραιτηθεί από οποιαδήποτε ιδέα βιομηχανικής πολιτικής και αυτός είναι ένας βασικός λόγος της γενικότερης τραγικής βιομηχανικής υπανάπτυξης, που εκφράζεται και στην αμυντική βιομηχανία.
... Η Πολιτική «Εθνικής Ασφαλείας»
... οι ελληνικές ηγεσίες
Όταν οι ελληνικές ηγετικές ομάδες αναφέρονται (σπανίως και ευκαιριακά) στην αμυντική βιομηχανία, είναι εμφανής μία θεμελιώδης αμηχανία:- Υπάρχει η αίσθηση ότι η αμυντική βιομηχανία είναι κάτι «καλό», «ωφέλιμο», «χρήσιμο» κι ενδεχομένως «οικονομικά συμφέρον».
- Ταυτόχρονα, υπάρχει μία εμφανής «ζήλεια», ίσως και ανησυχία για τα επιτεύγματα της Τουρκίας στον τομέα αυτόν, η οποία διαψεύδει και την παλαιά υπεροψία και συγκατάβαση έναντι των ικανοτήτων της γειτονικής χώρας.
- Η θετική άποψη που εκφράζουν, πουθενά δεν συνοδεύεται από γραπτό ή προφορικό λόγο, σχεδιασμούς κτλ. Οι «υπεύθυνοι» δεν πολύ-κατανοούν γιατί ακριβώς είναι «καλόν πράγμα» η αμυντική βιομηχανία, παρ’ όλο που φαίνονται πεπεισμένοι περί αυτού.
... η αυτονομία μιας χώρας
Η αμυντική βιομηχανία είναι ένας παράγοντας που ενισχύει τη στρατηγική και πολιτική αυτονομία μίας χώρας στη διεθνή σκακιέρα, που αυξάνει τους «βαθμούς ανεξαρτησίας» της.Προφανώς δεν καθιστά μία χώρα, και μάλιστα μικρή, «ανεξάρτητη» στρατηγικά και πολιτικά· κάτι τέτοιο είναι αδύνατον για πολύ ισχυρότερες χώρες από την Ελλάδα. Στην πράξη, καμία χώρα δεν είναι πλήρως και απόλυτα στρατηγικά και πολιτικά «ανεξάρτητη», εκτός από δύο-τρεις εξαιρετικά μεγάλες δυνάμεις, που κι αυτές στον χρόνο έχουν κυμαινόμενο επίπεδο ισχύος και ανεξαρτησίας.
Όμως όλες οι χώρες που δεν είναι στρατηγικές, πολιτικές, οικονομικές κ.λπ. «υπερδυνάμεις» δεν είναι και ίσες μεταξύ τους.
Τις καθιστούν περισσότερο η λιγότερο ισχυρές, ευέλικτες και αυτόνομες:
- Η εσωτερική πολιτική θέληση αυτονομίας,
- η οικονομική, βιομηχανική, τεχνολογική, και στρατιωτική ισχύς,
- η πολιτιστική ακτινοβολία,
- η εσωτερική συνοχή, κτλ.
... τα ... περιστασιακά προβλήματα ασφαλείας
Η πολεμική βιομηχανία και τεχνολογία αποτελούν έναν εξαιρετικά σημαντικό κρίκο του οικοδομήματος της ισχύος μίας χώρας. Όμως το οικοδόμημα αυτό θα ενδιέφερε την ελληνική ηγεσία μόνον εφ’ όσον είχε πολιτική, ιδεολογική και ιστορική συγκρότηση που να της επιτρέπει να αντιλαμβάνεται την παρουσία της Χώρας στο διεθνές σκηνικό ως ανταγωνιστική με άλλες χώρες.Όμως, για την περίοδο της Μεταπολίτευσης, που διαμορφώνει τη σημερινή κατάσταση, κανένας πολιτικός ηγέτης και καμία ηγετική ομάδα (από τον Καραμανλή παλαιότερο μέχρι τον Μητσοτάκη νεώτερο) δεν έδειξε να αντιλαμβάνεται τη διεθνή παρουσία της Ελλάδας ως συστηματικά ανταγωνιστική με άλλες χώρες.
Οι ελληνικές ηγεσίες αντιλαμβάνονταν τα προβλήματα ασφαλείας της Ελλάδος ως περιστασιακά κι επίμονα προβλήματα που επιδέχονταν (κι επιδέχονται) κάποιου είδους «επίλυση» ή «διευθέτηση», και που οριακά απαιτούν κάποια στρατιωτική ισχύ, πράγματα που τους αποσπούν από το «πραγματικό» πεδίο της πολιτικής δράσης, που ήταν και είναι η νομή της εξουσίας στη Χώρα.
Οι εξάρσεις της τουρκικής πίεσης αντιμετωπίζονται με περιστασιακές προμήθειες όπλων για την αντίστοιχα περιστασιακή «αντίδραση στην επιθετικότητα της Τουρκίας».
Αυτές οι αντανακλαστικές προμήθειες όπλων εκτός από λόγος υπανάπτυξης της πολεμικής βιομηχανίας, είναι και ένας βασικός λόγος που οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις δεν είναι σε θέση να κάνουν σοβαρό σχεδιασμό της δυνάμεώς τους.
... και η περιστασιακή αντιμετώπιση
Οι ελληνικές πολιτικές ηγεσίες διαδοχικά, χωρίς συνείδηση για το πρόβλημα, φιλοδοξούν να επιτύχουν μία «συμφωνία» ή έναν «συμβιβασμό», που θα «επιλύσει» τελεσίδικα το προσωρινό πρόβλημα.Για να χρησιμοποιήσουμε μία έξοχη διατύπωση (εδώ) ενός σύγχρονου πολιτικού επιστήμονα:
τις τύχες της χώρας, από την απελευθέρωσή της, τις καθορίζουν εν πολλοίς:
- τα αυτοφυή πελατειακά καπετανάτα από την μια μεριά και
- οι «διαφωτισμένοι» μεταπράττες των δυτικών μοδών από την άλλη.
Η Οικονομική Πολιτική
... μια ακόμα βιομηχανία
Η ανάπτυξη πολεμικής βιομηχανίας, είναι μια κλασική περίπτωση οικονομικής πολιτικής. Μια κοινωνία που θα αποφάσιζε να αναπτύξει πολεμική βιομηχανία, στην πράξη θα έπρεπε να επιλύσει -με μικρές παραλλαγές- το ίδιο ακριβώς πρόβλημα που θα έπρεπε να αντιμετωπίσει εάν αποφάσιζε ότι ήθελε να αναπτύξει βιομηχανία.Από οικονομικής, οργανωτικής και πολιτικής σκοπιάς, η φύση της πολεμικής βιομηχανίας διαφέρει λίγο μόνον από την «κλασική» βιομηχανία. Μάλιστα, οι ειδικές διαφοροποιήσεις είναι, υπό τις ιδιαίτερες σημερινές συνθήκες, αυτές που την καθιστούν ιδανική προς ανάπτυξη βιομηχανικής δραστηριότητα για ένα κράτος που θα επιθυμούσε να αναπτύξει βιομηχανία.
... το πρόβλημα στην Ελλάδα
Το πρόβλημα είναι οτι η Ελλάδα. κατά την περίοδο της Μεταπολίτευσης έχει παραιτηθεί από την άσκηση βιομηχανικής πολιτικής, και η είσοδός μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση σχεδόν (τονίζεται: σχεδόν) την απαγόρευσε θεσμικά.... η βιομηχανία ιστορικά
Ιστορικά (από τον 14ο αιώνα) τα κράτη ανέπτυξαν βιομηχανία με εξαιρετικά επιθετική πολιτική με λίγο πολύ παρόμοια μέτρα για μεγάλη χρονική περίοδο, μέχρι να εγκαταστήσουν μια στέρεα ανταγωνιστική βιομηχανική βάση. Με μια απόφαση πάντα πολιτική, που προσέδιδε στο κράτος ιδιαίτερη πολιτική ισχύ. Αυτό ίσχυε μέχρι τον Β' ΠΠ.Ο Ψυχρός Πόλεμος οδήγησε την Δύση σε ιδεολογικές απλουστεύσεις, παρόμοιες με το αντίθετο απλό και ευδιάκριτο δόγμα της Ανατολής.
- Στην Δύση επικράτησε η απλούστευση της ελεύθερης αγοράς, της ιδιωτικής πρωτοβουλίας (επιχειρηματικότητας) που πρέσβευε την απόσυρση του κράτους από την άσκηση πολιτικής.
- Στην Ανατολή επικράτησε η απλούστευση του Κράτους που αναλαμβάνει την ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής, και το σύνολο της οικονομικής δραστηριότητας.
Να σημειωθεί ότι στην Δύση εμφανίστηκαν επί μέρους πτυχές ιδιαίτερα βολικές για τις μεγάλες οικονομικές δυνάμεις, που διασφάλιζαν έτσι ότι δύσκολα θα απειληθούν από φιλόδοξες μικρότερες χώρες που θα επιχειρήσουν να αναπτυχθούν. Μία τέτοια χαρακτηριστική πτυχή είναι η πρακτική και «τελική» ισοδυναμία μεταξύ διαφορετικών μορφών οικονομικής δραστηριότητας, όπως μεταξύ υπηρεσιών και βιομηχανίας, και μάλιστα οποιασδήποτε μορφής υπηρεσιών (όπως, ας πούμε, ο τουρισμός…).
... οι ελληνικές ηγεσίες
Οι ελληνικές ηγετικές τάξεις κατέληξαν στη φανατική εγκόλπωση των δύο αυτών ιδεολογικών -ανιστόρητων και ατελέσφορων- οικονομικών «αντιλήψεων»:- «ελεύθερη αγορά» και «υπηρεσίες» από τη μία, με απόσυρση του Κράτους, και
- «κρατικοποιήσεις», «εθνικοποιήσεις», «κοινωνικοποιήσεις» και άλλες οιήσεις της οικονομίας από την άλλη.
Το αποτέλεσμα και στις δύο περιπτώσεις είναι, φυσικά, η απόλυτη οικονομική παρακμή.
- είτε ανυπαρξία σοβαρής οικονομικής δραστηριότητας και επιχειρήσεις αετονύχηδων ή χαμηλής προστιθέμενης αξίας και εντάσεως κεφαλαίου,
- είτε κρατικές εταιρείες της διαλύσεως και της διαφθοράς.
Το θέμα της αμυντικής βιομηχανίας στην Ελλάδα επομένως είναι άνευ νοήματος, αφού υπάρχουν εδραιωμένες πεποιθήσεις:
- αποχής του Κράτους από την βιομηχανική πολιτική
- απαξίωσης των κρατικών θεσμών, αποτέλεσμα εν μέρει του πληθωρισμού τους,
- σύνδεσης των κρατικών λειτουργιών με καθεστώς διαλύσεως, ασυδοσίας και διαφθοράς
Το να χρησιμοποιήσει κανείς την αμυντική βιομηχανία, σαν μοχλό της βιομηχανικής ανάπτυξης της χώρας - όπως κάνει η Τουρκία - είναι απλώς αδιανόητο ... από τις ελληνικές ηγεσίες.
... Ο Συνδυασμός πολιτικών Ασφάλεια και Οικονομίας
Αναφέρθηκαν παραπάνω δύο βασικές και βαθιές πολιτικές αιτίες για την
ανυπαρξία αμυντικής βιομηχανίας στην Ελλάδα:
- Η ανάπτυξη αμυντικής βιομηχανίας είναι μία συνιστώσα μακροπρόθεσμης και συνειδητής πολιτικής εθνικής ασφαλείας, από κράτη που έχουν συνείδηση ιστορικής αυτονομίας
- Η ανάπτυξη αμυντικής βιομηχανίας προκύπτει ως αποτέλεσμα βιομηχανικής πολιτικής, μίας οικονομικής πολιτικής που στην Ελλάδα, όπως και σε άλλα υπανάπτυκτα κράτη, δεν έχει πολιτικό και ιδεολογικό έρεισμα.
Στην πράξη, οι δύο αυτές αιτίες συνδέονται ακόμη πιο στενά:
η ίδια η άσκηση βιομηχανικής πολιτικής αποτελεί πολιτική απόφαση ηγετικών ομάδων κρατών που επιθυμούν τα κράτη τους να έχουν οικονομική ανάπτυξη για πολιτικούς λόγους. Εάν κίνητρο μίας τέτοιας απόφασης ήταν απλώς η οικονομική ωφέλεια των ιδίων των ηγετικών τάξεων, δεν θα λαμβανόταν ποτέ.
Στις υπανάπτυκτες χώρες (όπως η Ελλάδα), ο πλουτισμός ηγετικών τάξεων προκύπτει από την εκμετάλλευση του -περιορισμένου, έστω- διαθέσιμου πλούτου μέσω προνομιακής πρόσβασης σε αυτόν, κυρίως μέσω του ελέγχου του κράτους.
Μία πρόχειρη επισκόπηση των οικονομικών ισχυρών παραγόντων στην Χώρα αποκαλύπτει ότι αυτοί βασίζουν την οικονομική τους ισχύ όχι σε παραγωγικές -και ελάχιστα σε βιομηχανικές- δραστηριότητες αλλά κατά βάσιν σε μεταπρατικές.
Εκβιομηχάνιση επιζητούν αυτοί που θέλουν να υπάρξουν στο διεθνές πεδίο, όχι αυτοί που θέλουν απλώς να πλουτίσουν οι ίδιοι. Αυτό το τελευταίο γίνεται πολύ πιο απλά και άκοπα με το -διακριτικό- πλιάτσικο του δημοσίου χρήματος.
... και οι οργανωτικές αδυναμίες;
Μία εύλογη ένσταση θα ήταν:Παρ' όλα αυτά ... έχουμε τη γνώση και την ικανότητα να αναπτύξουμε αμυντική βιομηχανία, να «φτάσουμε» προηγμένες βιομηχανικά χώρες, κι απλώς από πολιτική αδράνεια ή εχθρότητα δεν το κάνουμε; ... δεν υπάρχουν πραγματικές οργανωτικές αδυναμίες;
Η απάντηση στο ερώτημα αυτό είναι απλή και σαφής: Ναι.
Υπάρχει σαφής και έντονη οργανωτική αδυναμία, ακόμη και άγνοια σχετικά με το ζήτημα.
Υπάρχουν πολλά ειδικότερα θέματα αλλά δεν αποτελούν την αιτία του προβλήματος. Είναι πολύ μικρότερης τάξης προβλήματα.
Η σημασία της πολιτικής βούλησης για βιομηχανική ανάπτυξη είναι ακριβώς αυτό:
Η αναγνώριση της άγνοιας και της αδυναμίας στον τομέα αυτόν, και η συνειδητή και επίμονη προσπάθεια να ξεπεραστούν οι αδυναμίες αυτές.
Για να το θέσουμε και με ένα απλό παράδειγμα: η Τουρκία, μέχρι να αρχίσει να
αναπτύσσεται βιομηχανικά (μεταξύ άλλων και στον τομέα της αμυντικής
βιομηχανίας) ήταν γνωστή για τις… οργανωτικές της και τεχνολογικές της
δυνατότητες; Την απάντηση τη γνωρίζουμε όλοι: η συνειδητή πολιτική απόφαση
και η μακροπρόθεσμη και συνεπής δέσμευση στον στόχο της
εκβιομηχάνισης, οδήγησε στο αποτέλεσμα που έχει επιτευχθεί μέχρι σήμερα.
Λέξεις εντοπισμού:
