Η Ομάδα
● Σημαντική έννοια μιας ομάδας είναι ο στόχος και οι σκοποί της.
♛ Οι δεσμοί μεταξύ των μελών είναι πολύ περισσότεροι από τα μέλη, και καθοριστικοί για την συμπεριφορά που επιδεικνύει η ομάδα στο εξωτερικό περιβάλλον.
Η Ομάδα και τα Μέλη
Μια ομάδα αποτελείται από μέλη (Μ) που είναι πρόσωπα ή οργανισμοί.
Μεταξύ των μελών υπάρχουν Δεσμοί (Δ).
Οι δεσμοί είτε υπάρχουν φυσικά, είτε δημιουργούνται, είτε μεταβάλλονται, είτε καταστρέφονται.
Τα μέλη και οι δεσμοί μεταξύ των μελών καθορίζουν την ομάδα.
Οι Δεσμοί μεταξύ των μελών
Ο αριθμός των δεσμών είναι κατά πολύ μεγαλύτερος από τον αριθμό των μελών.Ο αριθμός των δεσμών είναι: Δ = (Μ**2-Μ)/2.
Κάθε φορά που προστίθεται ένα μέλος, προστίθενται τόσοι δεσμοί όσο και τα προηγούμενα μέλη.Για παράδειγμα τα 118 χημικά στοιχεία (μέλη) με διαφορετικούς δεσμούς μεταξύ τους, δημιουργούν όλες τις ανόργανες και οργανικές ενώσεις που υπάρχουν στη φύση ή κατασκευάζουμε.
Πολλά παραδείγματα από τη φυσική και την κοινωνιολογία, δείχνουν ότι οι δεσμοί είναι καθοριστικοί για τα χαρακτηριστικά που εμφανίζονται στην ομάδα.
Για παράδειγμα η ένωση του υδρογόνου με το οξυγόνο, το νερό, έχει τελείως διαφορετικά χαρακτηριστικά από ότι το κάθε αέριο από μόνο του, και αυτό οφείλεται στους δεσμούς που συνδέουν τα άτομα υδρογόνου και οξυγόνου.
Επιπλέον, τα δύο υδρογόνα, συνδέονται με μια καθορισμένη γωνία με το οξυγόνο. Αν η γωνία αυτή ήταν διαφορετική, τότε το νερό θα είχε και διαφορετικές ιδιότητες σαν υλικό.
Οι δεσμοί είναι καθοριστικοί για την ομάδα.
Τα χαρακτηριστικά των δεσμών
Υπάρχουν πολλών ειδών δεσμοί μεταξύ δύο μελών.ΟΙ δεσμοί γενικά έχουν και κατεύθυνση (από το ένα μέλος στο άλλο ή και αμφίδρομα).
Κάθε δεσμός μετέχει στην συνεκτικότητα της ομάδας.
Η συμμετοχή αυτή μπορεί να είναι και αρνητική, δηλαδή να ελαττώνει την συνεκτικότητα.
Υπάρχουν δεσμοί που βασίζονται την ύπαρξη προηγούμενων δεσμών για να λειτουργήσουν.
Βασικοί δεσμοί
Χρειάζεται να υπάρχουν μερικοί βασικοί κοινοί δεσμοί μεταξύ των περισσοτέρων μελών μιας ομάδας, ώστε πάνω σε αυτούς να μπορούν να δημιουργηθούν περισσότεροι.
Τέτοιος βασικός δεσμός είναι η επικοινωνία μεταξύ των μελών που μπορεί να οδηγήσει σε συνεννόηση για την ανάπτυξη περαιτέρω δεσμών.
Πρωταρχικός δεσμός επικοινωνίας είναι η γλώσσα, και τα νοήματα που μπορεί να αντιληφθούν τα μέλη της, ώστε να μπορούν να δράσουν με αποτελεσματικό συγχρονισμό.
Εάν ένα μέλος μιλάει διαφορετική γλώσσα, οι δεσμοί του με τα υπόλοιπα μέλη είναι ασθενέστεροι, και η συμβολή του στην ομάδα, μικρότερη, ή και αρνητική.
Ακόμα και μέσα στην ίδια γλώσσα, κάθε τομέας αναπτύσσει την δική του συμπληρωματική γλώσσα που καλύπτει τις ανάγκες του τομέα, όπως η ιατρική, η μηχανική, η ναυτιλία, κτλ. Κάποιος εκτός τομέα που ακούει ή διαβάζει ένα προχωρημένο (πχ. ιατρικό θέμα) καταλαβαίνει ελάχιστα, μια και δεν ξέρει την εξειδικευμένη γλώσσα και τα νοήματά της.
Τα χαρακτηριστικά της ομάδας
Η ομάδα, στο εσωτερικό της συγκεντρώνει τα μέλη και τους δεσμούς με τα χαρακτηριστικά τους.Η ομάδα επιδεικνύει πλέον δικά της χαρακτηριστικά στο εξωτερικό περιβάλλον τα οποία καθορίζονται και από τα μέλη της και από τους δεσμούς της.
Η ομάδα αυτή μπορεί να λειτουργεί σαν μέλος σε άλλη ομάδα.
Η ομάδα σαν μέλος άλλης ομάδας
Για παράδειγμα, μια εταιρεία αναλαμβάνει μια υπεργολαβία, σε μια άλλη εταιρεία, που έχει πάρει ένα έργο σαν εργολήπτης. Το έργο αυτό το έχει δημιουργήσει μια τρίτη εταιρεία.Κάθε εταιρεία έχει τα δικά της μέλη (το προσωπικό της) και αντιμετωπίζει το έργο σαν μέλος του έργου.
Ο δεσμός του εργολήπτη και υπεργολάβου με το έργο τηρείται με συμβόλαια, τεχνικές περιγραφές διαχείρισης, προδιαγραφές προϊόντων και υπηρεσιών, κτλ.
Αυτά μπορεί να εκτείνονται σε εκατοντάδες σελίδες και δίνουν μια αντίληψη για το μέγεθος και τη σημασία των δεσμών μεταξύ των μελών, ... για ένα απλό τεχνικό έργο.
Η ομάδα και ο στόχος
Εκείνο που καθορίζει σε μεγάλο βαθμό την ομάδα είναι ο στόχος που έχει.
Εάν η ομάδα διαθέτει τους βασικούς δεσμούς, επί αυτών αναπτύσσει επιπλέον δεσμούς, οι οποίοι της επιτρέπουν να επιτύχει ένα στόχο.
Διαφορετικοί στόχοι, μπορούν να επιτευχθούν από τα ίδια μέλη, δημιουργώντας άλλους δεσμούς που επιτυγχάνουν άλλους στόχους.
Πολλές φορές είναι ανάγκη τα μέλη να έχουν πλήρη επίγνωση του στόχου, ώστε να προσανατολίζουν μέσω των δεσμών τις ενέργειές τους. Τότε οι δεσμοί μπορεί να είναι λιγότεροι.
Άλλες φορές είναι ανάγκη τα μέλη να μην έχουν καμία επίγνωση του στόχου, ιδίως όταν ο στόχος πρέπει να μην φαίνεται (εμπορικοί, βιομηχανικοί, κρατικοί στόχοι, που είναι προτιμότερο να μην τους γνωρίζει ο ανταγωνιστής). Τότε οι δεσμοί αναγκαστικά είναι περισσότεροι και πιο περίπλοκοι, διότι πρέπει να επιτευθούν αποτελέσματα βάσει "εντολών" και "ελέγχων" και όχι από συμμετοχή των μελών βάσει κατανόησης του στόχου.
Ο στόχος μια ομάδας
Ο στόχος επιτυγχάνεται "αυθόρμητα", γιατί τα μέλη βλέπουν τον ίδιο κοινό στόχο.
Η ομάδα ενός στόχου
Για ομάδες που κατασκευάζονται για να επιτύχουν ένα στόχο, ο στόχος οδηγεί στην επιλογή των μελών, και στην εγκαθίδρυση των δεσμών μεταξύ τους.
Σε αυτό βοηθά η αναγνώριση των επί μέρους σκοπών της ομάδας, οι οποίοι όταν επιτευχθούν, επιτυγχάνουν αποτελέσματα που ικανοποιούν τον στόχο.
Η επίτευξη των επί μέρους σκοπών, επιτρέπει και την αναδιάρθρωση της ομάδας.
Αυτός είναι και ο τρόπος με τον οποίο κατασκευάζονται (ιδρύονται και λειτουργούν) οι οργανισμοί (σύλλογοι, εταιρείες, κρατικές δομές, κτλ.)
Μονοπώλια και εναρμονισμένες πρακτικές
Είναι γνωστό τι σημαίνει να κατέχει κανείς μονοπωλιακή θέση σε μια αγορά. Επειδή κάποιος επιτυγχάνει να είναι ο μοναδικός προμηθευτής, μπορεί να ανεβάζει τις τιμές όσο θέλει, ιδίως σε είδη πρώτης ανάγκης. Για τον λόγο αυτό υπάρχει και σχετική νομοθεσία.Η ομάδα πολύ εύκολα φτιάχνει μονοπωλιακή θέση για τον εαυτό της. Το ίδιο γίνεται με τις εναρμονισμένες πρακτικές που είναι συμφωνία μεταξύ ανταγωνιστών (άρα ομάδα) που καθορίζει την τιμή με την οποία θα διαθέτουν προϊόντα ή υπηρεσίες στην αγορά.
Τα κέρδη από την αύξηση της τιμής και τη μείωση του κόστους ανταγωνισμού είναι πολλαπλάσια από μια ανταγωνιστική αγορά όπου η προσπάθεια απόκτησης μεριδίου έχει σαν παράμετρο και την χαμηλή τιμή του προϊόντος.
